Empathiemuur
Sociologie heeft als studieobject het menselijk handelen en streeft naar nieuwe inzichten. Zo brengen sociologen machtsverhoudingen aan het licht, en vooral de processen waardoor machtsverhoudingen ontstaan en voortbestaan. In dit verband stuitte ik op een artikel over een onderzoek hoe het is om te leven met een lage status. Komt de term ‘empathiemuur’ je bekend voor?
Empathie kent meerdere omschrijvingen. Een mooie definitie kwam van strafpleiter Natacha Harlaquin, gezeten aan de tafel van het programma Vandaag Inside: Empathie is de bereidheid om volledige aandacht te geven aan mensen waar je het volledig mee oneens bent. Was daar niet iets aan de hand met een uit de hand gelopen anekdote?
Socioloog Jeroen van der Waal gebruikt het woord empathiemuur om aan te duiden hoe hoogopgeleiden vaak neerkijken op laagopgeleiden. In een interview over zijn bevindingen haalt hij Hillary Clinton aan, die de helft van de Trump-stemmers ‘deplorables’ noemde. En Sigrid Kaag die in een documentaire verzuchtte: ‘Wie zijn de mensen die op Forum voor Democratie stemmen?’ Dat er een kloof bestaat tussen hoog- en laagopgeleiden wordt in onderzoeken anderszins bevestigd doordat hoogopgeleiden gemiddeld langer leven dan laagopgeleiden.
De verklaring staat los van eet-, drink- en rookgewoontes, maar ligt in het feit dat hoogopgeleiden meer invloed kunnen uitoefenen.
De voorbeelden liggen voor het oprapen. Het gemiddelde salaris voor een bagage-afhandelaar op Schiphol is 12,04 bruto per uur.
De topman van Air France-KLM ontving boven zijn basissalaris van 900.000 euro vorig jaar een bonus van bijna 1,1 miljoen euro gekregen én hem werd een aandelenpakket van 2 miljoen euro beloofd. Dan maak je toch andere keuzes.
De bevindingen van Van der Waal geven aan hoe belangrijk het is om aan te sluiten bij de leefwereld van de ander. Ieder van ons zal het weleens zijn overkomen dat je een probleem bespreekt met een ander en dat je, meestal na een minuut of twee, te horen krijgt: ‘Weet je wat jij moet doen?’ En dan komt er een advies. Dat je vaak niet opvolgt. Want dat advies is helemaal niet wat je wil. Elk advies dat je krijgt, onthult vooral iets over de ander. En dat geldt ook voor elk advies dat je geeft.
Mooi zo’n onderzoek, want daar kun je wat mee, bijvoorbeeld publiekscampagnes goed laten aansluiten bij de leefwereld.
En regelmatig empathie tonen, daar kun je zeker wat mee.